به نقل از «مهر»

پیشوازی مردم اردبیل با سنت‌های گرم از زمستان

تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۶۸۵۳۷

خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: سال هاست که شب پیش از نخستین روز زمستان و آخرین شب پاییز یعنی شب یلدا که تاریک‌ترین و درازترین شب سال است توسط ایرانیان جشن گرفته می‌شود.

جشنی که در تمام ایران و از جمله در دیار سبلان آداب و رسوم و سنت‌های دیرینه‌ای دارد که بعد از هزاران سال سینه به سینه و نسل به نسل حفظ شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

استان اردبیل نیز همانند سایر استان‌ها در برپایی این جشن حضوری پررنگ داشته و آداب و آئین مخصوص خودش را در این شب دنبال می‌کند و استقبال خوبی از سوی مردم استان از این آداب و آئین شب یلدا به عمل می‌آید.

در منطقه آذربایجان و اردبیل شب یلدا با عنوان «چله گئجه‌سی» شناخته می‌شود.

این نامگذاری از آن جهت است که در روز شمار مردم اردبیل شب یلدا پایان فصل پاییز و آغاز «چله بزرگ» و زمستان است، فصل زمستان در اردبیل به سه دوره تقسیم می‌شود که ۴۰ روز اول آن «چله بزرگ»، ۲۰ روز بعد از آن «چله کوچک» و ۳۰ روز آخر «بایرام آیی» است.

چهار روز آخر چله بزرگ «بویوک چیله» و سه روز اول چله کوچک «کیچیک چیله» که از هفتم تا سیزدهم بهمن ماه در بین آذری زبان‌ها به «خیدیر» معروف است، به دلیل اینکه اکثر سال‌ها در ایام خیدیر در اردبیل برف سنگینی می‌بارید و سرمای زمستان به حد اعلای خود می‌رسید، در میان اهالی منطقه گفته می‌شد که با آمدن خیدیر زمستان شروع شده و با پایان خیدیر زمستان تمام می‌شود.

خاطره‌گویی و طرح چیستان که به زبان آذری «تاپماجالار» نامیده می‌شود یکی از سرگرمی‌های رایج آذری‌زبانان در مراسم «چیلله گئجه‌سی» است.

یلدا؛ نماد مهرورزی و صمیمیت مردم اردبیل

پژوهشگر مردم‌شناسی میراث فرهنگی استان اردبیل در گفت‌وگو با مهر در رابطه با آئین شب یلدا اظهار کرد: نزدیک به چند هزار سال است که آخرین شب پاییز یعنی شب یلدا که تاریک‌ترین و درازترین شب سال است توسط ایرانیان جشن گرفته می‌شود و آئین‌ها و رسومات مختلفی در این شب به یاد ماندنی در کنار هم سپری می‌کنند، شب زیبایی که در شهرهای مختلف ایران آداب و رسومی دارد.

وی افزود: یلدا در اردبیل به شب «چله» یا «چله گئجه سی» معروف است که نمادی از مهربانی، صفا، صمیمیت، دورهمی و صله رحم است و در این روز افراد فامیل دور کرسی چوبی جمع می‌شدند و به قصه‌ها و روایت‌های شیرین بزرگ‌ترها گوش می‌دادند.

جوان اجدادی بیان کرد: بزرگ‌ترها و ریش سفیدان فامیل در این شب علاوه بر خواندن برخی از اشعار محلی مانند بایاتی، خاطرات و داستان‌های کهن ایران زمین را برای اعضای خانواده نقل می‌کردند.

وی ادامه داد: دورهم نشستن در خانه بزرگترها در زیر کرسی در این شب و گرفتن فال حافظ از سنت‌هایی است که در گذر زمان سینه به سینه محفوظ مانده و هنوز هم در برخی از خانواده‌های قدیمی اردبیلی رواج دارد.

پژوهشگر مردم‌شناسی میراث فرهنگی استان اردبیل با بیان اینکه آئین‌ها در اردبیل تقریباً مشابه با آیین‌هایی است که در سایر استان‌های کشور برگزار می‌شود و تنها تفاوت آن در تنقلات شب چله است، گفت: در قدیم به این صورت نبود که به راحتی بتوان آجیل شب یلدا را تهیه کرد و تنها تنقلات شب چله قاووت، قورقا، کشمش و سنجد بود که زنان این خوراکی‌ها را در خانه تهیه می‌کردند.

جوان اجدادی با اشاره به میوه‌های شب یلدا از جمله داش کلمی، هویج، لبو و کدو حلوایی افزود: آئین شب یلدا یا شب چله خوردن آجیل مخصوص، هندوانه، انار، شیرینی و میوه‌های گوناگون است که هم جنبه نما دارند و نشانه برکت و تندرستی و فراوانی و شادکامی هستند.

وی همچنین از دیگر مراسم‌های این شب بردن «چله» برای نوعروسان از طرف خانواده داماد اشاره کرد و گفت: در زمان گذشته در سینی‌های بزرگ مسی با تزئین خاصی وسایل مورد نیاز این شب و لباس گرم و زمستانی برای عروس برده می‌شد.

پژوهشگر مردم‌شناسی میراث فرهنگی استان اردبیل همچنین بر حفظ اصالت سنت‌هایی قدیم تاکید کرد.

میزبانی اردبیل از «نذر انار، نذر مهربانی»

رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اردبیل نیز در رابطه با برگزاری مراسم شب یلدا در اردبیل اظهار کرد: ویژه برنامه «نذر انار، نذر مهربانی» با هدف نذر و اهدای انار به دختران کودک و نوجوان با هدف همبستگی مردمی و تحبیب قلوب در اردبیل برگزار می‌شود.

وی از برپایی نمایشگاه «یلدای فاطمی» در فرهنگسرای سوم خرداد شهرداری اردبیل و عرضه محصولات خانگی، صنایع دستی و محصولات شب یلدا خبر داد و گفت: همزمان با فرا رسیدن طولانی‌ترین شب سال «شب یلدا» بیش از ۳۰ برنامه فرهنگی مذهبی با عنوان «یلدای فاطمی» در فرهنگسراهای شهرداری اردبیل برگزار می‌شود.

اباصلت ابراهیمی همچنین با اشاره به تولید بسته‌های تبلیغات محیطی توسط کارگروه تولید محتوای سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری اردبیل و نصب در معابر شهری؛ گفت: محتوای این بنرها با رویکرد خانواده محوری است که به موضوعاتی چون صله رحم، همدلی، احترام به بزرگ‌تر و صمیمیت پرداخته است. رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اردبیل افزود: اهدای گیفت‌های فرهنگی مذهبی با هدف ترویج زندگی فاطمی، قصه‌گویی شب یلدا «ننه سرما» در فرهنگسرای بانوان «قارلی‌ننه» در انقلاب، دورهمی دخترانه کافه یلدا در فرهنگسرای فجر، اجرای مسابقه حافظ‌خوانی، مشارکت در جشن یلدایی مدارس فرهیختگان و حبل‌المتین و کارگاه دست سازه‌های شب یلدا از دیگربرنامه‌های فرهنگی سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری اردبیل در شب یلدا است.

یلدا؛ جشنی دیرینه و یادگاری ارزشمند

جشنی باستانی و چند ملیتی که در ایران ما یلدا نامیده می‌شود به طولانی‌ترین شب سال تعلق دارد و از معدود جشن‌های آئینی است، که در میان دگرگونی‌های فنی و صنعتی روز دنیا هنوز هم محفوظ و پایدار مانده.

شبی که در فرهنگ ما ایرانی‌ها با دورهمی و صفا و صمیمیت صبح می‌شود و بسیاری انگیزه پایدار ماندن آن را زایش خورشید یا همان مهر می‌دانند.

برخی طولانی‌ترین شب سال را نشانه اهریمنی شوم دانسته و کوتاهی شب از اولین روز دی ماه را دلیل شادی در این جشن باستانی عنوان می‌کنند.

اما جالب است بدانید عده‌ای هم پایان فصل پاییز را پایان برداشت صیفی‌جات و مشقت کشاورزان دانسته و جشن شب چله را برگرفته از شادی و شگون کشاورزان می‌دانند.

سرگرمی و مشغولیت مردم کشور در شب چله از هر فرهنگ و قومی هم که باشند شباهت زیادی به هم دارد و همه رسم و آئین‌های شب یلدا به جز دور کرسی نشستن در همه آبادی‌ها یکی است.

میوه‌های این شب از هندوانه سرخ تا لیموی زرد برگرفته از ویژگی‌های خورشید و نمادی از شادی، زایش، برکت و صمیمیت است.

رسم گردهمایی خویشاوندان و اهالی آبادی در خانه بزرگ خاندان یا ملای ده در شب چله با حفظ شکل از گذشته تا به الان پایدار بوده و خواندن اشعار حافظ اگرچه بیشتر به عنوان یک سرگرمی تلقی می‌شود، اما از شیرین‌ترین رسم‌های مردم کشور در شب چله است که امید به روزهای روشن‌تر و بهتر را نوید می‌دهد.

شب چله آخرین شب آذرماه، شب پیش از نخستین روز زمستان و درازترین شب سال که فردای آن با دمیدن خورشید، روزها بلندتر شده و تابش نور ایزدی افزونی می‌یابد.

شب یلدا فرصتی بسیار خوب برای دور هم‌نشینی با اعضای خانواده است شبی که آخرین دقایق آذرماه را ورق می‌زنیم و شبی که همه گرد هم آمده‌اند تا از روزهای خوب خدا سخن بگویند و به بهانه یلدا، این طولانی‌ترین شب سال، فارغ از پیچ و خم‌های زندگی همدیگر را به شنیدن خاطرات خوب خویش میهمان کنند.

خلاصه که جشن بزرگ تاریخی و فرهنگی یلدا که حالا به عنوان جشن چند ملیتی ثبت جهانی شده بهانه‌ای است تا زردی پاییز را با عبور از تاریکی طولانی‌ترین شب سال پشت سر گذاشته و منتظر روزهای روشن و امیدهای بزرگ باشیم.

به امید آنکه شب‌های زندگیمان همیشه به مثابه طولانی‌ترین شب سال، خوب، گرم و یلدایی باشد.

کد خبر 5661118

منبع: مهر

کلیدواژه: شهرداری اردبیل یلدا شب یلدا اردبیل آیین سنتی آداب و رسوم بوشهر کرمانشاه شب یلدا آلودگی هوا اردبیل تبریز گرگان شهید گمنام روایت حبیب هفته پژوهش خطبه های نماز جمعه بیرجند خبرگزاری مهر خرم آباد ورزشی شهرداری اردبیل طولانی ترین شب سال سازمان فرهنگی استان اردبیل استان ها شب یلدا شب چله

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۶۸۵۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

در زمینه امور فرهنگی نباید فقط نیروی انتظامی در کف خیابان کار کند

رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه توجه به امور فرهنگی از اولویت‌های مهم است، گفت: در این زمینه نباید فقط نیروی انتظامی در کف خیابان کار کند بلکه همه دستگاه‌ها حتی شهرداری‌ها و بخشداری‌ها و وزارتخانه‌های مختلف باید به امور فرهنگی توجه کنند.

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای طی سخنانی در جلسه شورای اداری استان هرمزگان، اظهار کرد: نسبت به سفر قبلی خود به استان هرمزگان در اسفند ۱۴۰۰ شاهد هستم که این استان به لحاظ شاخص‌های مشخصی از جهات گوناگون پیشرفت‌های محسوسی داشته است. به طور مشخص وضعیت بنادر، گمرکات و انبارهای اموال تملیکی استان هرمزگان همچون سایر مناطق کشور به طرز چشمگیری بهبود یافته است؛ البته همچنان نواقص و کاستی‌هایی در این حوزه وجود دارد که باید برای رفع آنها اقدامات عاجلی را در دستور کار قرار دهیم.

رئیس عدلیه بیان داشت: ما مسئولان باید با روحیه جهادی و حضور میدانی و تعریف شده و هدفمند در میان مردم، پیوسته دغدغه رفع مشکلات آنها را داشته باشیم. با صرف در اتاق نشستن و دریافت گزارشات نمی‌توانیم مسائل و مشکلات مردم را به طور کامل درک کنیم. البته هدف ما از حضور بدون واسطه در میان مردم و شنیدن مستقیم مشکلات و مسائل آنها، کار تبلیغاتی نیست که اگر چنین باشد قدام ما برکت ندارد و کاری جلو نمی‌رود. 

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای، گفت:  مشارکت مردم در امر مهم جهش تولید که شعار و هدف اساسی سال است با حرف زدن محقق نمی‌شود بلکه باید زمینه‌ها و بسترهای مشارکت مردم در جهش تولید را فراهم کنیم؛ در این رابطه دولت باید از تصدیگری خود بکاهد و بر حمایتگری و نظارت خود بیفزاید.

رئیس دستگاه قضا بیان داشت: طی مدت اخیر اتفاقاتی در صحنه جهانی و منطقه‌ای رخ داد که به واسطه آن اتفاقات، جایگاه نظام جمهوری اسلامی در عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای ارتقاء محسوسی پیدا کرد و بر بازدارندگی و عزت و شوکت نظام ما در منطقه و دنیا افزوده شد؛ بر همین اساس باید از این فرصت پیش آمده بهره بگیریم و ارتباطات وثیق و تعریف شده خود را با کشورهای منطقه‌ای و غیر منطقه‌ای توسعه و عمق ببخشیم.

رئیس قوه قضائيه تصریح کرد: مردم ما شایسته خدمت بیشتر هستند، امروز این مردم در زمینه‌های مختلف معیشتی و تامین مسکن و برخی امور فرهنگی با مسائل و مشکلاتی مواجه هستند؛ همه ما مسئولان و کارگزاران برای رفع این مسائل و مشکلات باید نهایت تلاش خود را به کار بگیریم. 

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای، اظهار کرد:  موضوعات فرهنگی، اقتصادی و امنیتی بر یکدیگر تاثیر و تأثر دارند؛ توجه به امور فرهنگی از اولویت‌های مهم است؛ در این زمینه نباید فقط نیروی انتظامی در کف خیابان کار کند بلکه همه دستگاه‌ها حتی شهرداری‌ها و بخشداری‌ها و وزارتخانه‌های مختلف باید به امور فرهنگی توجه کنند.

رئیس عدلیه گفت: امروز دشمن اخلاق و فرهنگ و آموزه‌های دینی و اسلامی ما را هدف گرفته است لذا اگر به مقوله فرهنگی توجه نکنیم ممکن است تبعات این امر به مقولات امنیتی نیز سرایت کند.

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای بیان داشت: امروز قاچاق یکی از مشکلات کشور است؛ ما از یک طرف در مقوله بنزین با ناترازی در تولید و مصرف مواجهیم و از طرفی دیگر در کشور ما بنزین و گازوئیل قاچاق می‌شود. باید تلاش کنیم این مشکل را رفع کنیم.

رئیس قوه قضائيه خاطرنشان کرد: امروز نیروهای مسلح ما به پیشرفت‌های چشمگیر و بزرگی نائل شده‌اند و نکته قابل تامل آنکه این پیشرفت‌های چشمگیر در زمان تحریم‌ها صورت گرفته است. حال موضوع این است که آیا ما در عرصه‌های دیگر نظیر خودروسازی نیز نمی‌توانیم به پیشرفت‌هایی همچون پیشرفت‌های چشمگیر عرصه دفاعی نائل بیاییم.

پیش از سخنان رئیس قوه قضاییه دوستی استاندار هرمزگان ضمن قدردانی از پیگیری‌های صورت گرفته از سوی دستگاه قضایی در خصوص عمده‌ترین مسائل این استان به ویژه در حوزه تجارت اظهار کرد: ‍ اقدامات دادگستری استان هرمزگان طی دو سال اخیر به ویژه در حوزه‌هایی نظیر مقابله با قاچاق سوخت، ساماندهی وضعیت گمرک و اموال تملیکی، مقابله با زمین‌خواری و همچنین صدور اسناد اراضی ملی و زراعی، اقدامات شایان توجهی بوده است. 

وی در ادامه بیان داشت:  ما در استانداری هرمزگان امور خود را در چهار حوزه مبنایی عمران و زیرساخت، اقتصادی، مردمی‌سازی اقتصاد و مردم‌یاری به پیش می‌بریم.

استاندار هرمزگان در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به وجود چالش آب در این استان، گفت: پیش از استقرار دولت سیزدهم به ۴۰۰ روستای استان هرمزگان با تانکر آبرسانی می‌شد که در حال حاضر این رقم به ۱۵۰ روستا رسیده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین «عبادی‌زاده» نماینده ولی فقیه در استان هرمزگان ضمن قدردانی از سفر بدون تشریفات رئیس قوه قضاییه به این استان، به بیان برخی مشکلات و چالش‌های مردم هرمزگان در حوزه‌های مربوط به اراضی و قاچاق سوخت پرداخت. 

«آشوری» رئیس مجمع نمایندگان استان هرمزگان در مجلس شورای اسلامی با تقدیر از روند مستمر بازدیدهای میدانی رئیس دستگاه قضا اظهار کرد: انجام بازدیدهای میدانی و گفتگوی چهره به چهره با مردم و مسئولان، تا حد قابل توجهی در کاهش هزینه‌ها، جلوگیری از اتلاف منابع و تقویت سرمایه اجتماعی نظام، موثر خواهد بود. 

«قویدل» مدیر کل آموزش و پرورش استان هرمزگان نیز در این جلسه ضمن ارائه گزارشی از وضعیت آموزشی این استان اظهار کرد: طی حدود دو سال و نیم گذشته، هزار و ۵۰۰ کلاس درس در مناطق مختلف استان هرمزگان به بهره‌برداری رسیده است.

«الماس‌نژاد» مدیر کل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان نیز در این جلسه با اشاره به همراهی و همگامی این اداره کل با دادگستری استان هرمزگان گفت: در حال حاضر و در‌ نتیجه تلاش‌های صورت گرفته، استان هرمزگان دارای بیش از ۷۵ بندر با مساحتی بالغ بر دو هزار و ۴۰۰ هکتار هکتار است.

«مویدی» مدیر کل شیلات و جهاد کشاورزی استان هرمزگان نیز در این جلسه به ارائه گزارشی از وضعیت ۱۶۲ هزار هکتار اراضی کشاورزی این استان و چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی آن پرداخت.